Jak zdrowo i bezpiecznie zrzucić kilogramy?
Naukowcy od lat biją na alarm, przypominając o epidemiach, które opanowują niemal każde społeczeństwo. Są nimi otyłość i nadwaga. Najcześciej obserwuje się je w krajach wysoko rozwiniętych, a przyczyn takiego stanu jest cała masa. Od zwykłego przejadania sią, poprzez zaburzenia odżywiania, na ubóstwie kończąc. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia w Polsce na nadwagę cierpi aż 60% osób, natomiast na otyłość aż 25%.
Jak jest różnica między otyłością a nadwagą?
Nadwaga to zaburzenie powodowane niezdrowym stylem życia, natomiast otyłość jest chorobą przewlekłą, którą nazywa się już za chorobą cywilizacyjną. Udowodniono, że jest drugim, zaraz po paleniu papierosów, czynnikim wywołującym nowotwory. Dlatego nie bez powodu nadwagę i otyłość uznaje się za jedne z największych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka. Dlaczego tak się dzieje? Nadmiar tkanki tłuszczowej prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- astma,
- choroby układu krążenia,
- zawały,
- udary,
- cukrzyca,
- nowotwory,
- arytmia,
- zaburzenia psychiczne.
Przyczyny otyłości
Przyczyn takich stanów jest wiele, jednak za główną podaje się styl życia, na który składają się m.in. zbyt mała aktywność fizyczna, stres oraz niezdrowa i przetworzona żywność. Predyspozycje genetyczne także bierze się pod uwagę. Dziedziczenie otyłości wynosi aż 33%! Jeśli tylko jeden rodzic jest otyły, prawdopodobieństwo, że jego dziecko również będzie się borykało z tą chorobą, wzrasta cztero-, a nawet pięciokrotnie. Gdy zaburzenie dotyka już obojga rodziców prawdopodobieństwo wzrasta aż trzynastokrotnie! Istotnym czynnikiem jest też środowisko, które odgrywa kluczową rolę w życiu każdego z nas. Kuchnia danego kraju, zwyczaje żywieniowe oraz retoryka, którą słyszymy w domu w znacznym stopniu przyczyniają się do naszym późniejszych schematów jedzenia. Z tego powodu są prowadzone różne rządowe programy, które mają na celu promocję zdrowia oraz aktywności fizycznej.
O tym, że media społecznościowe mają coraz większy wpływ na każdy możliwy aspekt naszego życia, wie już chyba każdy. Niestety i w tym temacie za dużo się nie zmienia. Co sekundę porównujemy nasze ciała do idealnych, instagramowych modelek, które są wyretuszowane oraz nakładają filtry, które zakrzywiają obraz normalnego, zdrowego ciała. Tak naprawdę nie chodzi tutaj tylko o wygląd, a przede wszystkim o zdrowie – zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Dodatkowymi czynnikami sprzyjającymi nadwadze oraz otyłości są:
- zaburzenia dobrostanu psychicznego,
- zaburzenia rytmu dobowego,
- spożywanie słodzonych napojów,
- niedoczynność tarczycy,
- nieumiejętne radzenie sobie ze stresem, lękiem bądź emocjami.
Zwiększona masa ciała jest często zlepkiem wielu problemów, z którymi się borykamy. Może to być objaw choroby, przepracowania, złego stylu życia czy nawet depresji. Warto zatem dokładnie przyjrzeć się sobie, zanim podejmiemy decyzję o odchudzaniu, aby móc odnaleźć prawdziwy problem, z którym się mierzymy. Najczęściej wiąże się to ze zmianą całego życia i wymaga wyrobienia w sobie zupełnie nowych, zdrowych nawyków. Nauczenia się gotować na nowo. Nauczenia się spędzania czasu na nowo. Nauczenia się zupełnie innego myślenia.
Produkty pomocne w walce z nadwagą i otyłością
Oprócz zwiększonej aktywności fizycznej oraz zmiany całego swojego nastawienia oraz diety, istnieją produkty, które pomogą łagodniej i szybciej przejść ten trudny okres. Są to między innymi:
Chrom – to mikroelement, bez którego nie jesteśmy w stanie prawidłowo funkcjonować. Warto zatem utrzymywać prawidłowy poziom tego pierwiastka w organizmie, ponieważ zmniejsza on odczucie głodu oraz pomaga zachować odpowiedni poziom cholesterolu we krwi. Jego brak skutkuje większym apetytem na słodkie potrawy, bólami głowy, rozdrażnieniem oraz zmęczeniem.
Ekstrakt z zielonej herbaty – wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej, poprawia wrażliwość na insulinę i przyspiesza metabolizm. Dodatkowo jest wspaniałym antyoksydantem, pomocnym przy wszelkich stanach zapalnych. Co ciekawe, ludzie na Dalekim Wschodzie piją zieloną herbatę od wieków, co przyczyniło się do powstania zarówno wielu legend na jej temat, jak i wielu odmian. Dzisiaj na rynku mamy szeroki wybór zielonej herbaty: od tradycyjnej liściastej, po sproszkowaną, np. matchę.
Pokrzywa – niezawodne ziele, które ma szerokie zastosowanie. Oprócz działania moczopędnego, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Dodatkowo dzięki swojej bogatej zawartości składników czynnych, takich jak polifenole, triterpeny i flawonoidy, pokrzywa wpływa na zmniejszenie poziomu glukozy we krwi.
Błonnik – nowy przyjaciel wszystkich, którzy chcą zacząć swoją przygodę z odchudzaniem. Zmniejsza wchłanianie cholesterolu, obniża poziom glukozy we krwi oraz redukuje uczucie głodu. Dodatkowo przyspiesza metabolizm oraz przyczynia się do rozwoju korzystnych bakterii jelitowych, a wszystko za sprawą celulozy, pektyn, ligniny oraz betaglukanów.
Chlorofil – jest to naturalny związek chemiczny, który występuje w roślinach i odpowiada za ich zieloną barwę, a także bierze udział w procesie fotosyntezy. Chlorofil w organizmie człowieka pozytywnie wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu oraz cukru. Badania wskazują, że jego spożycie znacząco przyczynia się do zmniejszenia apetytu, co skutkuje większym spadkiem masy ciała. W trakcie jego stosowania należy pamiętać, żeby nie przyjmować go na czczo, ponieważ poziom cukru może spaść poniżej normy, co będzie skutkowało zawrotami głowy oraz ogólnym osłabieniem.
Piperyna – kolejna przyjaciółka w walce o zdrowie. Najczęściej występuje w postaci wyciągu z owoców pieprzu. Zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, obniża poziom tłuszczu we krwi oraz przyczynia się do zahamowania tworzenia się nowych komórek tłuszczowych. Dodatkowo wspomaga trawienie poprzez zwiększenie wydzielania soków trawiennych. Ostatnie badania wskazują również na jej właściwości przeciwnowotworowe.
Kapsaicyna – to właśnie ona jest odpowiedzialna za ostry, piekący smak papryczki chili. Zazwyczaj kapsaicynę stosuje się zewnętrznie jako środek rozgrzewający zmęczone mięśnie i stawy, jednak ma ona też swoje zastosowanie wewnętrzne. Redukuje nietolerancję laktozy, dzięki zwiększeniu utleniania kwasów tłuszczowych w tkankach oraz w wątrobie. Dodatkowo chroni ją przed niealkoholowym stłuszczeniem. Wszystkie te właściwości przyczyniają się do zwalczenia chorób i dolegliwości, które są spowodowane otyłością.
Inozytol – zmniejsza poziom cukru we krwi, dzięki czemu chroni przed cukrzycą. Wspomaga układ nerwowy oraz reguluje metabolizm. Dodatkowo pozytywnie wpływa na cykl menstruacyjny, regulując go, co przyczynia się do zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia niepłodności. Ciekawostką jest to, iż można go spotkać w napojach energetycznych – często występuje w nich jako słodzik.
Przy odchudzaniu nie wolno zapomnieć o tym, by cały czas dostarczać organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Nie sztuką jest przestać jeść i schudnąć. Sztuką jest zdrowo schudnąć, tak, aby nie narobić sobie w ciele żadnych szkód.
Warto zasięgnąć porady dietetyka, jeśli sami mamy problem z dostosowaniem jadłospisu. Można też znaleźć trenera personalnego, który dobierze ćwiczenia do naszych możliwości i oczekiwań. Ważne jest również wykonywanie kontrolnych badań krwi co 3 miesiące, aby na bieżąco kontrolować ewentualne niedobory czy nieprawidłowości.
Autor: Adrianna Kubiak
Źródła:
Żukiewicz-Sobczak W, Wróblewska P, Zwoliński J, Chmielewska-Badora J, Adamczuk P, Krasowska E, Zagórski J, Oniszczuk A, Piątek J, Silny W. Obesity and poverty paradox in developed countries. Ann Agric Environ Med. 2014;21(3):590-4. doi: 10.5604/12321966.1120608. PMID: 25292135.
Hennessy EJ, van Solingen C, Scacalossi KR, Ouimet M, Afonso MS, Prins J, Koelwyn GJ, Sharma M, Ramkhelawon B, Carpenter S, Busch A, Chernogubova E, Matic LP, Hedin U, Maegdefessel L, Caffrey BE, Hussein MA, Ricci EP, Temel RE, Garabedian MJ, Berger JS, Vickers KC, Kanke M, Sethupathy P, Teupser D, Holdt LM, Moore KJ. The long noncoding RNA CHROME regulates cholesterol homeostasis in primate. Nat Metab. 2019 Jan;1(1):98-110. doi: 10.1038/ s42255-018-0004-9. Epub 2018 Dec 3. PMID: 31410392; PMCID: PMC6691505.
PIETRZYKOWSKA, EWELINA; WIERUSZ-WYSOCKA, BOGNA. Psychologiczne aspekty nadwagi, otyłości i odchudzania się. Pol. Merk. Lek, 2008, 24.143: 472.
Westerterp-Plantenga MS, Lejeune MP, Kovacs EM. Body weight loss and weight maintenance in relation to habitual caffeine intake and green tea supplementation. Obes Res. 2005 Jul;13(7):1195-204. doi: 10.1038/oby.2005.142. PMID: 16076989.
Post RE, Mainous AG 3rd, King DE, Simpson KN. Dietary fiber for the treatment of type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis. J Am Board Fam Med. 2012 Jan-Feb;25(1):16-23. doi: 10.3122/ jabfm.2012.01.110148. PMID: 22218620.
Lattimer JM, Haub MD. Effects of dietary fiber and its components on metabolic health. Nutrients. 2010 Dec;2(12):1266-89. doi: 10.3390/nu2121266. Epub 2010 Dec 15. PMID: 22254008; PMCID: PMC3257631.
Montelius C, Erlandsson D, Vitija E, Stenblom EL, Egecioglu E, Erlanson-Albertsson C. Body weight loss, reduced urge for palatable food and increased release of GLP-1 through daily supplementation with green-plant membranes for three months in overweight women. Appetite. 2014 Oct;81:295-304. doi: 10.1016/j.appet.2014.06.101. Epub 2014 Jun 30. Erratum in: Appetite. 2016 Jan 1;96:645-6. Erratum in: Appetite. 2016 Jun 1;101:239. PMID: 24993695.
De Pergola G, Silvestris F. Obesity as a major risk factor for cancer. J Obes. 2013;2013:291546. doi: 10.1155/2013/291546. Epub 2013 Aug 29. PMID: 24073332; PMCID: PMC3773450.
Kolb R, Sutterwala FS, Zhang W. Obesity and cancer: inflammation bridges the two. Curr Opin Pharmacol. 2016 Aug;29:77-89. doi: 10.1016/j.coph.2016.07.005. Epub 2016 Jul 16. PMID: 27429211; PMCID: PMC4992602.